Theo chúng tôi thì cai nghiện với thời gian ngắn như trên sẽ không có kết quả, vừa tốn kém vừa mỗi lần cai nghiện thất bại cháu và gia đình lại thêm chán nản, mất niềm tin. Vả lại, nếu cháu ngoan thì cháu đã không sử dụng lại ma túy, tại chị chiều cháu và cho cháu tiền nên chị nói gì cháu cũng nghe chứ không phải cháu ngoan đâu.

Chị cần hiểu rằng, quyết tâm cai nghiện của cháu là yếu tố tiên quyết chứ không phải yếu tố quyết định. Cai nghiện thành công là cai nghiện phải đúng phương pháp, đúng thời gian, cũng giống như một người muốn bơi qua sông, nhưng người đó có đủ sức khỏe không? Có biết bơi không? Có hiểu dòng sông sắp bơi như thế nào không? Nếu không đủ các yếu tố trên, dù có muốn bao nhiêu chăng nữachắc chắn người đó sẽ thất bại, thậm chí còn nguy hiểm.

Nguy hiểm rồi chị ạ, chị cần đưa cháu đến ngay trung tâm cai nghiện để cai nghiện, cháu đang sử dụng ma túy đá là một loại ma túy gây nghiện dạng kích thích. Loại ma túy này tàn phá hệ thống não bộ và gây nên bệnh tâm thần nhiều hơn nghiện heroin.

Đối với người nghiện heroin, sau khi sử dụng, người nghiện có trạng thái “phê”.

Khi thiếu ma túy người nghiện sẽ bị hội chứng cai vật vã, đau nhức (dòi bò trong xương), rối loạn tiêu hóa, rối loạn hô hấp, rối loạn tim mạch, …do đó bằng mọi giá người nghiện phải tìm cách có tiền để mua ma túy sử dụng dẫn đến vi phạm hình sự.

Trái với nghiện heroin, người nghiện ma túy đá, sau khi sử dụng người nghiện bị kích động hung hăng, liều lĩnh, thích phóng xe nhanh, lạng lách dễ gây tai nạn giao thông và phạm pháp hình sự. Đồng thời do tăng nhu cầu tình dục nên quan hệ nam nữ bừa bãi, dẫn đến dễ lây nhiễm HIV và các bệnh viêm gan siêu vi nhiều hơn người sử dụng heroin.

Khi thiếu ma túy, người nghiện hàng đá chỉ thể hiện trạng thái mất ngủ, mệt mỏi, ủ rũ, trầm cảm, họkhông có triệu chứng vật vã, đau đớn như hội chứng cai của người thiếu heroin nên những người không có chuyên môn lần tưởng đó là phản ứng tâm lý. Với người nghiện hàng đá, sau một thời gian dài sử dụng, do tổn thương hệ thống não bộ sẽ có những hành vi hung bạo, liều lĩnh, loạn thần, hoang tưởng dù có “sử dụng” hay “đói” ma túy cũng vậy.

Rất may cho gia đình là cháu mới sử dụng ma túy đá, chưa tổn hại nhiều hệ thống não bộ và chưa có biểu hiện tâm thần. Hãy đưa cháu đi cai nghiện ngay chị ạ

Thử nước tiểu bằng thanh thử nếu đúng cách sẽ cho kết quả tốt, nhưng có một số trường hợp thử nước tiểu vẫn âm (-) tính vì:

–   Cách bảo quảnthanh thử nước tiểu của hiệu thuốc không đúng cách: Nhiệt độ bảo quản phải từ 2 độ C đến 30 độ C, phải để nơi khô ráo, và không được để trong ngăn đá, thêm vào đó phải coi lại hạn dùng của que thử.

–   Coi chừng cháu tráo nước tiểu bằng loại nước khác.

–   Anh phải nói với cửa hàng bán cho anh đúng thanh thử ma túy tổng hợp, nếu không, do thiếu hiểu biết các cô bán thuốc có thể lại đưa cho anh thanh thử để phát hiện heroin hoặc loại khác.

–   Đối với ma túy tổng hợp, thời gian ma túy có trong nước tiểu khoảng 02 đến 03 ngày, hiếm có trường hợp đến 04 ngày. Do đó, nếu anh thử nước tiểu chậm sau khi cháu sử dụng ma túy đá thì kết quả sẽ âm (-) tính.

–   Khác với heroin, hội chứng cai của ma túy đá không rõ nét, trường hợp người không chuyên môn sẽ dễ lầm lẫn. Hội chứng cai của hàng đá lệ thuộc nhiều vào tâm thần, ít lệ thuộc vào cơ thể, do đó nếu người nghiện hàng đá ngưng sử dụng ma túy đá ít ngày vẫn không thấy họ vật vã như người nghiện heroin, gia đình chỉ thấy họ ủ rũ, trầm cảm nên đánh giá họ buồn chán do không được tự do đi lại. Đó là lý do tại sao một số trường hợp các cháu đã sử dụng ma túy đá bỏ đi chơi nhiều ngày khi trở về khó phát hiện qua que thử nếu cháu đã ngưng sử dụng ma túy đá trước đó ít ngày.

–   Và cuối cùng, anh cần lưu ý: chỉ mua thanh thử của các công ty có uy tín, đảm bảo chất lượng sản phẩm, không mua hàng trôi nổi.

1)  Khi uống codein không được uống Naltrexone. Khi nào test nước tiểu âm tính và các xét nghiệm chức năng gan thận cho phép thì mới được uống Nal

2) Khóa chức năng phê khi sử dụng ma túy, không cho heroin phát huy tác dụng “phê” mặc dù vẫn có heroin trong cơ thể. Chức năng đào thải heroin của cơ thể đối với việc không uống Nal vẫn bình thường như có uống

3) Quá liều vẫn sock như thường vì lượng ma túy vào cơ thể sẽ tác dụng lên các hệ cơ quan khác như hô hấp, tuần hoàn …..

4) Nỗi nhớ không phai mờ được do thuốc mà chỉ phai mờ được theo thời gian

Trần Song Khoa – Chuyên gia tư vấn ma tuý và HIV/AIDS

Mổ não để xóa vùng thèm nhớ và tìm kiếm ma túy đã được thử nghiệm ở một số nước tiên tiến nhưng kết quả không như mong đợi. Tại Trung Quốc, phương pháp này cũng đã không còn được áp dụng. Để ông hiểu rõ phương pháp này tôi xin trích lại bài “Mổ não thể hiện sự bế tắc” của bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần Trung ương:

…“MỔ NÃO THỂ HIỆN SỰ BẾ TẮC”

(ANTĐ) – Mổ não có thể xóa được vùng nhớ, cảm giác thèm, “đói” ma túy…? Bác sỹ Nguyễn Minh Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia cho biết:

– Phương pháp mổ não đã được nhiều nước có nền y học phát triển nói tới từ lâu và đấy là giả thiết các nhà khoa học có quyền được thử nghiệm nếu họ tuân thủ các điều kiện về y đức, sự cho phép của người bệnh. Nhưng vấn đề chữa nghiện ở con người không đơn giản.

Người ta có rất nhiều thứ để nghiện: rượu, thuốc lá, game… trong khi trung tâm gây nghiện lại nằm ở một chỗ, cứ rạch, cắt sẽ dễ dẫn đến các chức năng khác bị ảnh hưởngvà người bệnh có nguy cơ bị tàn phế. Mổ não theo tôi là thể hiện sự bế tắc, hết cách chữa trị, thì phải cắt bỏ, rạch phần đó đi…

– Nhiều nước trên thế giới đã dùng các phương tiện kỹ thuật hiện đại xác định vùng não bị tác động bởi chất gây nghiện, sau đó dùng các phương pháp trị liệulàm mất khả năng thèm ma túy, làm mất hình ảnh của ma túy trong trí nhớ người nghiện. Thực tế việc mổ não có đem lại tác dụng này không?

– Bản thân não rất huyền bí và người ta cũng chưa thể xác định được khu vực nào cụ thểbị tác động bởi ma túy. Các chất dạng thuốc phiện khi vào cơ thể đều chuyển hóa thành morphine rồi vào máu. Thời gian bán phân hủy của morphine khoảng 2 giờ 30 phút.

Sau 24 giờ, 90% morphine bài tiết ra ngoài, chỉ một lượng nhỏ vào hệ thần kinhtrung ươngvà đến các điểm tiếp nhận, có thể là muy, kappa, sigma… nhưng các điểm tiếp nhận muy là chủ yếuvà nằm rải rác ở não, tập trung nhiều nhất ở vùng dưới đồi, có một ítở hệ thần kinh thực vật.

Cần hình dung, Mỹ, Anh, Pháp… người ta đã đổ hàng tỷ đôla nghiên cứu, áp dụng rất nhiều các phương pháp chữa nghiện ma túy nhưng đều chưa thành công.

Ở đây có nhiều nguyên nhân, trong đó phải xét đến 3 yếu tố chính: sinh học, tâm lý và môi trường xã hộisong thường người ta chỉ chú trọng vào một mặt của vấn đề… Tại sao có những người nghiện không cần thuốc, không cần rạch não vẫn cai được?!

 

Bản thân các phương pháp điều trị cai nghiện hiện nay, cũng chỉ là hỗ trợ cắt cơn, chống tái nghiện chứ không phải là chữa được nghiện. Các phương pháp cai nghiện đều phải được nghiên cứu cận lâm sàng trên súc vật, sau thử nghiệm trên người tình nguyện, được đa trung tâm phối hợp nghiên cứu, kiểm chứng.

Có thể vấn đề, dù bằng mọi cách để điều trị, người nghiện vẫn tái nghiện nên người ta cho rằng cần phải rạch não, xóa vùng nhớ làm mất đi phản xạ có điều kiện khi nhận biết các hình ảnh liên quan đến ma túy, để họ không nghiện…

Theo Tổ chức Y tế thế giới, bản chất nghiện ma túy là một loại bệnh tâm thần mãn tính, do đó như trên tôi đã nói, nếu tác động vào nãosẽ dẫn đến ảnh hưởng các chức năng khác.

Còn với một số người đã phẫu thuật mà chưa tái nghiện, vẫn chỉ là hiện tượng. Kết quả thống kê mới có ý nghĩa, mới nói lên giá trị, phương pháp có hiệu quả hay không. Việc ở nước này, nước khác có thử nghiệm mổ não, chưa có sự điều tra, nghiên cứu thì khó xác định.

Ngay Trung Quốc là một nước có nền y học cổ truyền lâu đời, họ cũng vẫn dùng thuốc methadone là một dạng thuốc gây nghiện thay thế nhằm mục đích giảm hại cho những người nghiện chất dạng thuốc phiện cũng như cho cộng đồng (giảm hoạt động tội phạm liên quan tới ma túy, giảm lây nhiễm HIV, viêm gan B, C… do tiêm chích chất dạng thuốc phiện gây ra).

Vấn đề không phải mổ não là xóa được cảm giác thèm, nghiện. Thế giới 100 năm qua đã chiến đấu quyết liệt với ma túy mà vẫn… thất bại. Đây là quá trình lâu dài. Uốn một cái cây còn tốn bao nhiêu công sức nữa là thay đổi thói quen, nhận thức lệch lạc của một con người.
Phương pháp sử dụng thuốc đối kháng giúp người nghiện không thèm, không tìm kiếm ma túybằng mọi giá cùngcác liệu pháp tâm lý giáo dục, tư vấn, hỗ trợ việc làm…giúp người bệnh có suy nghĩ đúng, tin tưởng vào gia đình, cộng đồng và thầy thuốc, quyết tâm sửa chữa tập tính sử dụng ma túy mới là biện pháp đồng bộ hữu hiệu nhấtđối với công tác phòng, chống ma túy, giúp người nghiện ma túy không tái nghiện và sống lành mạnh tại cộng đồng.

Thuốc Buprenorphine vừa được Bộ Y tế thí điểm dùng điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện, công dụng tương tự Methadone song an toàn hơn.

Buprenorphine là chất đồng vận bán phần với các chất dạng thuốc phiện, có tác dụng và hiệu quả điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện tương tự như Methadone. Liều thấp được sử dụng để điều trị đau cấp và mạn tính; liều cao dùng điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bất hợp pháp.

 

 

Thời gian bán hủy 20-73 giờ nên kéo dài tác dụng của thuốc. Bệnh nhân chỉ cần uống thuốc 3-4 lần một tuần là đủ hiệu quả điều trị cho một tuần và hầu như không gây tăng dung nạp.

Theo báo cáo của nhiều nước trên thế giới, điều trị bằng Buprenorphine hiệu quả trong việc giảm lây nhiễm HIV ở nhóm nghiện chích ma túy, giảm nguy cơ quá liều do sử dụng ma túy trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị. Nó được sử dụng tại Pháp năm 1995, Australia năm 2000, Mỹ 2009; được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa vào danh mục thuốc thiết yếu từ năm 2005.

Cả Methadone và Buprenorphine đều có hiệu quả tương tự khi sử dụng để điều trị duy trì nghiện các chất dạng thuốc phiện. Hiệu quả điều trị tăng cao khi có kèm theo hỗ trợ tâm lý. Tuy nhiên, Methadone là chất đồng vận toàn phần, có nguy cơ quá liều và phải uống thuốc hàng ngày. Buprenorphine/naloxone là chất đồng vận bán phần, giảm nguy cơ quá liều, uống thuốc cách nhật và ít có tương tác với các thuốc điều trị HIV (ARV). Nhược điểm là giá đắt hơn Methadone.

WHO khuyến cáo nên sử dụng song song 2 loại thuốc Methadone và Buprenorphine trong điều trị duy trì nghiện các chất dạng thuốc phiện. Vì những lợi ích của Buprenorphine, Bộ Y tế cho phép đưa vào điều trị để bệnh nhân đủ điều kiện kinh tế có thêm lựa chọn.

Năm 2017, Việt Nam triển khai điều trị Buprenorphine cho khoảng 500 bệnh nhân tại một số tỉnh miền núi (Điện Biên, Nghệ An, Sơn La). Năm 2018 tiếp tục duy trì và mở rộng điều trị Buprenorphine cho khoảng 2.000 bệnh nhân (Điện Biên, Sơn La, Nghệ An, Thanh Hóa, Hòa Bình, Yên Bái và Lai Châu). Buprenorphine được điều trị lồng ghép vào hệ thống Methadone sẵn có.

Trước đó, Suboxone với thành phần chứa Buprenorphine đã được triển khai thí điểm tại 2 thành phố lớn (Hà Nội và TP HCM). Kết quả cho thấy người được điều trị đã giảm đáng kể việc sử dụng heroin.

Phương Trang